Bệnh run tay chân-Dấu hiệu và giải pháp hỗ trợ điều trị
1. Run tay chân là bệnh gì?
Run là tình trạng co cơ không tự chủ dẫn đến chuyển động rung lắc ở một hoặc nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể. Đây là một chứng rối loạn vận động phổ biến thường ảnh hưởng đến tay, chân, đầu, dây thanh quản,… Run có thể xảy ra liên tục hoặc không thường xuyên. Run tay chân rất phổ biến ở người trung niên và người cao tuổi, không kể nam hay nữ. Run tay chân có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý như:
Rối loạn thần kinh thực vật
Đây là bệnh lý thường gặp ở người trẻ tuổi do áp lực, căng thẳng thường xuyên, nghỉ ngơi không đủ và ăn uống thiếu dinh dưỡng. Run do rối loạn thần kinh thực vật thường xảy ra khi hồi hộp, lo lắng, khi có người khác nhìn vào hoặc đứng trước đám đông, hội nghị.
Bệnh Parkinson
Parkinson là bệnh thường gặp ở người già xảy ra do sự thiếu hụt dopamine. Đặc trưng của run do bệnh Parkinson là run khi nghỉ hoặc run tư thế kèm theo co cứng cơ, vận động chậm chạp.
Run vô căn
Nguyên nhân chính xác của bệnh run vô căn chưa được xác định. Bệnh có thể xuất hiện ở cả người già và người trẻ. Run vô căn thường xuất hiện khi người bệnh vận động, cầm nắm đồ vật hoặc tập trung làm các việc tỉ mỉ.
Tổn thương, chấn thương não
Não là nơi điều khiển mọi hoạt động của cơ thể, trong đó có hoạt động của cơ và hệ thần kinh. Đột quỵ, chấn thương đầu, thoái hóa tiểu não, lão hóa não tuổi già,… gây ra run tay chân kèm theo yếu cơ bắp, khó khăn trong di chuyển.
Ngoài ra, còn có các nguyên nhân như hội chứng tiểu não, bệnh cường giáp, thiếu vitamin B, thiếu hụt magie, tác dụng phụ của thuốc, sử dụng các chất kích thích cũng gây run tay chân.
2. Run tay chân khi hồi hộp có nguy hiểm không?
Lo lắng, hồi hộp là phản ứng tự nhiên của hệ thần kinh khi nhận thấy cơ thể đang trong trạng thái mất tự nhiên hoặc nguy hiểm. Khi đó, cơ thể sẽ tiết ra nhiều hormone căng thẳng adrenalin và noradrenalin làm tăng nhịp tim, huyết áp và lưu lượng máu đến các cơ. Cơ bắp cũng có thể căng ra để chuẩn bị hành động nhanh. Điều này là nguyên nhân dẫn đến run, đặc biệt là run tay chân, run đầu, giọng nói run,… Đây là phản ứng sinh lý hoàn toàn bình thường của cơ thể, được gọi là run do tâm lý, không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu không tìm cách điều chỉnh chứng run tay chân khi hồi hộp thì tình trạng này có thể xảy ra với tần suất ngày càng nhiều.
Ngoài ra, không thể xem nhẹ run tay chân khi hồi hộp vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý khác như tổn thương tiểu não, Parkinson, rối loạn lo âu,…
3. Cách chữa bệnh run tay chân
3.1 Cách chữa bệnh run tay bằng Tây y
Chữa run tay chân ở người trẻ
Ở người trẻ tuổi, run thường không rõ nguyên nhân nên chưa có thuốc đặc trị. Nếu tình trạng bệnh ở người trẻ tuổi chưa thật sự nghiêm trọng thường không cần điều trị bằng thuốc mà chỉ cần thay đổi bằng lối sống khoa học và kiên trì luyện tập sẽ cải thiện được tình trạng run. Cụ thể như sau:
- Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là bổ sung natri, kali, magie, vitamin D, E, B1, B6, B12 cải thiện chức năng cơ và hệ thống thần kinh.
- Ăn thịt gia cầm, cá biển,… có hàm lượng protein cao và cholesterol thấp giúp bảo vệ não bộ, hạn chế rối loạn thần kinh.
- Không hút thuốc lá, sử dụng các chất kích thích ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh như cà phê, trà đặc, rượu bia, thuốc lá, chất gây nghiện…
- Đi bộ, đạp xe 30 phút mỗi ngày giúp cơ thể dẻo dai, cải thiện chức năng cơ.
- Ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng, thư giãn giúp giảm các cơn run do rối loạn thần kinh thực vật.
Nếu người trẻ bị run tay chân làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày hoặc khiến người bệnh căng thẳng, lo âu quá mức thì các bác sĩ có thể kê một số loại thuốc ức chế thần kinh để giảm triệu chứng.
Kiểm soát run tay chân ở người già
Đối với chứng run tay chân ở người do bệnh Parkinson có thể sử dụng một số thuốc bổ sung dopamine (levodopa, carbidopa), chất chủ vận dopamine (sifrol, trivastal), thuốc ức chế men phá hủy dopamine (entacapone, selegiline), thuốc kháng cholinergic ( artane, trihex).
Thuốc chẹn beta, thuốc chống động kinh, thuốc an thần là các thuốc được kê cho người bị run tay chân do các nguyên nhân khác.
Trong trường hợp, người bệnh không còn đáp ứng với các thuốc điều trị thì phẫu thuật kích thích não sâu hoặc áp dụng sóng siêu âm cao tần để giảm tình trạng run.
3.2 Chữa bệnh run chân tay bằng Đông y
Với ưu điểm an toàn, hiệu quả, ít tác dụng phụ nên các thuốc Đông y chữa chứng run tay hiện được nhiều bệnh nhân tin tưởng lựa chọn. Theo y học cổ truyền, có rất nhiều vị thuốc và bài thuốc chữa run tay khác nhau. Bài thuốc Thiên ma Câu đằng ẩm là một trong các bài thuốc phổ biến dùng điều trị các triệu chứng do can thận âm hư, can phong nội động gây ra như run, co giật, động kinh, hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, mất ngủ,… Thiên ma Câu đằng ẩm thường bao gồm Thiên ma, Câu Đằng, Sinh thạch quyết minh, Tang ký sinh, Đỗ trọng, Ngưu tất, Sơn chi, Hoàng cầm. Ích mẫu thảo, Chu phục thần, Dạ giao đằng. Trong đó, Thiên ma và Câu đằng là hai vị thuốc chủ trị chính.
– Câu đằng có tác dụng bảo vệ tế bào thần kinh khỏi quá trình lão hóa và chống động kinh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra hiệu quả giảm và làm suy yếu các cơn co giật động kinh khi sử dụng Câu đằng sau 6 tuần.
– Thiên ma trong Đông y có tác dụng “Tam kháng” và “Tam trấn”. Tam kháng là chống động kinh, chống hôn mê và chống phong thấp. Tam trấn là trấn kinh, trấn tĩnh và trấn thống. Thiên ma ức chế các độc tố kích thích thần kinh, làm chậm quá trình lão hóa, giảm nhiễm độc thần kinh và tăng cường chức năng tế bào thần kinh.
Ngoài ra, hai loại thảo dược này còn có nhiều công dụng trong cải thiện chứng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, có giật, tê bì chân tay, phát âm khó khăn, bán thân bất toại.
Run tay chân dù là do nguyên nhân nào cũng đều cần được chẩn đoán và điều trị sớm. Điều trị run tay chân cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau từ Tây y đến Đông y. Người bệnh cần kiên trì, giữ tinh thần lạc quan, duy trì lối sống lành mạnh và tuân thủ phác đồ điều trị sẽ giúp kiểm soát run tay chân hiệu quả.